Ο εξυπνότερος λαός του κόσμου, όπως άλλωστε είπε ο εξυπνότερος υπουργός Οικονομικών του κόσμου, «δεν θέλει λεφτά και δουλειές, αλλά πρωτίστως αξιοπρέπεια». Υποθέτω βασίμως, λοιπόν, ότι οι συνθήκες υπό τις οποίες θα διεξάγονται οι επαφές με τους απεσταλμένους της πρώην τρόικας και νυν Brussels group (ή Brussels sprouts αν σας αρέσουν...), για τις οποίες αγωνίστηκε σθεναρά η κυβέρνηση και πέτυχε να τις δεχθούν οι εταίροι, εντάσσονται στον αγώνα της για την αποκατάσταση της αξιοπρέπειας των Ελλήνων.
Ας δούμε μία από αυτές τις συνθήκες, εκείνη που μου έκανε τη μεγαλύτερη εντύπωση. Οι εκπρόσωποι της πρώην τρόικας θα είναι κατώτατοι υπάλληλοι και δεν θα επισκέπτονται αυτοπροσώπως υπουργεία και οργανισμούς για την εξεύρεση στοιχείων. Θα τα ζητούν από την αρμόδια υπηρεσία και θα τους αποστέλλονται στον χώρο διαμονής τους. Δεν διευκρινίσθηκε αν αυτός ο χώρος θα είναι το δωμάτιο του ξενοδοχείου τους -στο οποίο θα μεταφέρονται άμα τη αφίξει τους με αστυνομική συνοδεία και θα παραμένουν υπό τη φύλαξη της Αστυνομίας μέχρι την αναχώρησή τους- ή αν, λ.χ., θα τους επιτρέπεται να παραλάβουν τα στοιχεία στην πισίνα ή το μπαρ του ξενοδοχείου. Αλλά είμαι βέβαιος ότι αυτές οι λεπτομέρειες θα διευθετηθούν στην πορεία...
Αν οι εκπρόσωποι της τρόικας τίθενται ουσιαστικά υπό περιορισμό όποτε επισκέπτονται την Αθήνα, αν δηλαδή τους στερείται η δυνατότητα να σταθμίσουν πρόσωπα, πράγματα και καταστάσεις από τις εμπειρίες που θα αποκτούν από την ελληνική πραγματικότητα, διερωτώμαι πώς θα κάνουν τη δουλειά τους. Αν η «πρώτη φορά Αριστερά» κυβέρνηση προτίθεται πράγματι να εφαρμόσει τέτοιους κανόνες, τότε γιατί οι εκπρόσωποι της τρόικας να μην κάνουν την ίδια δουλειά από το γραφείο τους στις Βρυξέλλες; Γιατί να σπαταλούν χρόνο και χρήμα για να έρχονται στην Αθήνα;
Επειδή, απαντώ στο ερώτημα παραπάνω, αυτό επιβάλλει η αξιοπρέπεια του Έλληνα! Ο αντίλογος, βέβαια, θα ήταν ότι μοιάζει με παλαβομάρα (πείτε το εκκεντρικότητα, αν σας τρομάζει η άλλη λέξη) να θεωρούμε «αξιοπρέπεια» το κρυφτό με την τρόικα και, επίσης, ότι είναι αναξιοπρεπής ως συμπεριφορά. Όμως ο Υπαρκτός Ελληνισμός δεν φοβάται τις αντιφάσεις―στην πραγματικότητα, τις καταπίνει αμάσητες και τις χωνεύει εύκολα. Και, στο κάτω κάτω, εμείς αντιλαμβανόμαστε την αξιοπρέπεια ως κάτι συναφές με τη μαγκιά• και είναι μεγάλη μαγκιά -ίσως μάλιστα η κορυφαία- να ζεις με τα λεφτά των άλλων, δεν λέω...
Ωστόσο, θα ήταν λάθος αν νομίσουμε ότι αυτή η φορά είναι ίδια με την προηγούμενη. Αν νομίσουμε, δηλαδή, ότι το κρυφτό με την τρόικα (σ.σ.: έτσι τη μάθαμε, έτσι την αγαπήσαμε, έτσι θα τη λέω) και το κρυφτό με την πραγματικότητα είναι απλώς μια επανάληψη της εγγενούς γελοιότητας που έχουμε επιδείξει ώς τώρα στην αντιμετώπιση της κρίσης και στις σχέσεις με τους δανειστές μας. Υπάρχουν διάφορα στοιχεία που πρέπει να συνυπολογιστούν και τα οποία εξάπτουν σε πολλούς την υποψία ότι, εδώ, μιλάμε για σχέδιο. Σχέδιο, το οποίο οδηγεί προς την έξοδο από το ευρώ, μέσα σε ένα κλίμα εθνικοαπελευθερωτικής, «εαμικής» κατά κάποιο τρόπο, έξαρσης.
Όσοι συμμερίζονται παρόμοιους φόβους επισημαίνουν ιδιαίτερα την απροκάλυπτη και συστηματική δαιμονοποίηση του Σόιμπλε και γενικώς των Γερμανών από το Μαξίμου. Η τελετή στη Βουλή, με την οποία ανασυστάθηκε στη Βουλή η επιτροπή που θα εξετάσει ξανά το θέμα των γερμανικών οφειλών του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, δεν άφησε αμφιβολίες ότι επιδίωξη της κυβέρνησης είναι η όξυνση των σχέσεων με τη Γερμανία: και μόνο το γεγονός ότι ο Αλ. Τσίπρας έδωσε την καλύτερη ώς τώρα παράστασή του στον ρόλο του Ανδρέα Παπανδρέου το μαρτυρά. Αν η κυβέρνηση εξετάζει πράγματι την ιδέα του δημοψηφίσματος, τότε η καλλιέργεια αντιγερμανισμού είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να το κερδίσει, καθώς με τα πρόσφατα ποσοστά αποδοχής του ευρώ από τους Έλληνες, η έκβαση του εγχειρήματος θα ήταν αμφίβολη.
Εξίσου ύποπτη είναι, κατά τη γνώμη μου, η στρέβλωση της πραγματικότητας που επιχειρείται μέσω της γλώσσας. Αυτοί οι άνθρωποι αλλάζουν τα ονόματα των πραγμάτων και των καταστάσεων («βαφτίζουν το κρέας ψάρι», που είπε ο Γλέζος και επανέλαβε η Κωνσταντοπούλου...) και νομίζουν ότι έτσι αλλάζουν την πραγματικότητα. Ως προς την ουσία της, αυτή είναι η τυπική συμπεριφορά των ολοκληρωτικών μαρξιστικών καθεστώτων. («Αν κάτι ξεχωρίζει τη Σοβιετική Ένωση από τις άλλες χώρες του κόσμου είναι η χαρά», είχε πει ο Στάλιν...)
Όλα αυτά, όμως, μπορεί να είναι αξιόλογα ως ενδείξεις, αλλά είναι πολύ λίγα για να πεισθεί κάποιος ότι υπάρχει σχέδιο. Πολλά από αυτά, π.χ. η αναζήτηση αξιοπρέπειας μέσα από τη σταλινική χρήση της γλώσσας, προκύπτουν από την αριστερή κουλτούρα τους. Οπωσδήποτε όμως, το στοιχείο που υπερτερεί στην κυβέρνηση είναι η ασύλληπτη άγνοια των θεμάτων, των διαδικασιών, της διοίκησης του κράτους. Προσωπικά, δυσκολεύομαι να φαντασθώ πώς είναι δυνατόν τέτοιο τσίρκο να έχει από πίσω του και σχέδιο. (Εξάλλου, χρήσιμο είναι να θυμόμαστε πάντα ότι η «πρώτη φορά Αριστερά» είναι κυβέρνηση της ανέκαθεν βολεμένης Αριστεράς, όχι του ΚΚΕ...)
Αυτό που μάλλον συμβαίνει είναι ότι η αλλοπρόσαλλη τακτική τους στις διαπραγματεύσεις, η πλήρης άγνοια των υποχρεώσεων της χώρας, η συσσωρευμένη αδιαφορία χρόνων για τους θεσμούς στους οποίους ανήκει η χώρα και, βεβαίως, το γεγονός ότι οι περισσότεροι δεν ξέρουν τι πάει να πει δουλειά (εντούτοις, ξέρουν τι είναι Δημόσιο, αλλά δεν είναι το ίδιο πράγμα...) τους οδηγούν σε λάθη, τα οποία κλείνουν τον δρόμο μπροστά και, συγχρόνως, ανοίγουν τον δρόμο προς τα πίσω. Παράγεται, λοιπόν, από το σύνολο των κινήσεών τους ένα σχήμα που θυμίζει σχέδιο, αλλά στην πραγματικότητα δεν είναι παρά οι αναγκαστικές συνέπειες των λαθών τους.
Το συμπέρασμα αυτό δεν είναι καθησυχαστικό. Αντιθέτως, νομίζω ότι όποιος καταλαβαίνει τον Υπαρκτό Ελληνισμό και το φρενοκομείο του πρέπει να ανησυχεί περισσότερο. Διότι στην Ελλάδα, όπως έλεγε ο κανονικός Καραμανλής, το αδιανόητο συμβαίνει όχι από συνωμοσία, αλλά από ***. Παραλείπω τη γνωστή λέξη που δεν είναι σκόπιμο να επαναλάβω, διότι όλοι τη μαντεύουμε...
Σ.Κ.
